Mezhep Nedir İtikadi Ve Fıkhi Mezhepler Nelerdir Ve Çeşitleri

Allah katında tek din olan İslam dinini, gerekliliklerini ve bilinmesi gereken hususları nacizane olarak Dini Bilgiler bölümümüzde sizlere aktarmaya çalışmaktayız. Bu yazımızda Mezhep Nedir İtikadi Ve Fıkhi Mezhepler Nelerdir Ve Çeşitleri konulu makalemizi inceleyelim.

Mezhep Nedir

Mezhep Nedir

Mezhep terim anlamı olarak izlemek, gidilen yol, benimsenen görüş anlamlarını karşılamaktadır. İslam dininde ise Müctehid olan bir İslam imamının anlaşılması zor olan veya kesin olmayan ayet ve hadisleri İslam’a ters düşmeyerek yorumlanması ve çözüm yoluna getirilmesine doğrultusunda mezhepler ortaya çıkmıştır. Müctehid ise dini bir konu hakkında hüküme ulaşmak için tüm delilleri inceleyen din adamına denilmektedir.

Fıkıh ve islam hukuku açısından anlayış, yöntem ve uygulama açısından farklı düşüncelerin olması İslam dininde farklı mezheplerin doğuşuna vesile olmuştur.

Mezhepler İkiye Ayrılır

Fıkhî mezhebler  

İtikâdî mezhebler.

Bu mezhepler içlerinde yine kollara ayrılmaktadırlar.

Fıkhi Mezhepler

Hanefî mezhebi,

Şâfiî mezhebi,

Hanbelî mezhebi

Mâlikî mezhebi.

Bu saydığımız fıkhi mezheplerin hepsi hak mezheplerdir.

Hanefi Mezhebinin öncüsü İmam-ı A’zam Ebu Hanife Hazretleridir. Irak’ta doğmuş olan bu mezhep doğudan batıya yayılarak ilerlemiştir. Anadolu ve Balkanlardaki Türklerin büyük bir çoğunluğu Hanefi mezhebini benimsemişlerdir.

Mâlikî Mezhebi öncüsü İmam Mâlik bin Enes Hazretleri olan Hicaz halkı tarafından benimsenmiş Endülüs denen İspanya’ya yayılmış mezheptir.

Şâfiî Mezhebi öncüsü İmam-ı Şâfiî Hazretleri olan Mısır’dan başlayarak yayılmış daha sonra çevre coğrafyada yer almıştır. Büyük çoğunluk olarak Mısır halkı tarafından benimsenmiştir.

Hanbelî Mezhebi; Ahmed bin Hanbel Hazretlerinin öncülüğünde, daha çok Necid tarafından benimsenmiş ve hala en çok orada hakim olan mezheptir.

İtikadi Mezhepler

Ehl-i Sünnet,

Ehl-i Bid’a,

Ehl-i Delalet

Mezhepleri olarak üçe ayrılmaktadır. Peygamber Efendimizin yolundan gidenlerin, kaynak olarak Kuran-ı Kerim ve sünnetleri benimseyenlerin mezhebi Ehl-i Sünnet Mezhebidir.

Ehl-i Sünnnet Mezhebi

Mâtüridiyye Mezhebi  

Eş’ariyye Mezhebi.

Mâtüridiyye Mezhebinin kurucusu Ebu Mansur Muhammed’dir ve bu mezhebi genellikle hanefiler benimsemiştir.

Eş’ariyye Mezhebi öncüsü Ebu’l Hasan Eş’âri Hazretleridir ve Mâliki ve şafiîler tarafından benimsenmiştir. İçerik olarak iki meshebin birbirinden çok farklı özellikleri yoktur.

Ehl-i Bid’a Mezhebi

Peygamber Efendimizin Allahtan katından indirdiği emirleri ve Kuran-ı Kerim’de olan hükümleri kendi düşüncelerine göre yorumlayarak uygulayan kişilerin mezhebidir. Bu mezhep bid’ata giden ve sünnet yolundan sapan bir mezheptir. Bu mezhebin kendi içinde ayrıldığı kolları; Cebriye, Mu’tezile, Mürcie, Haricilik, Şia ve Vehhabilik olarak sayabiliriz.

Ehl-i Delalet Mezhepleri

Allah’a Peygamber Efendimize ve ahiret iman mevzularında doğru yoldan sapmış bir mezheptir. Durzilik ve Bahailik bu mezhebin kollarında örnektir.

Mezhep Çeşitleri

Mezheplerin Gereklilikleri

Peygamber Efendimiz hayattayken sahabiler Efendimizin etrafında toplanır akıllarına takılan, merak ettikleri konularda Ona danışırlardı. Efendimiz’de onlara Kur’anı Kerim’i yorumlama şeklini ve ona inen ayetlerin iniş sebeplerini onlara aktarıyordu. Efendimizin vefatından sonra sahabiler Mekke ve Medine dışına çıkarak gittikleri yerlerde halka Efendimizinden öğrendiklerini anlatarak bir nevi halk gözünde muallim olarak görülüyordu. Fakat her toplumun kültürü adeti kendine has olduğu için bazı meselelerde yorumlamalar ve çözümler o halka yeterli gelmiyor diğer ifadeyle oturtulamıyordu. Bu sebepten dolayı zaman içinde farklı toplumlarda farklı kültürlerin ve toplumsal olayların etkisi ile mezhepler oluşmuştur. Mezhepler toplum içinde gerekliliği tartışma konusu olan bir kavramdır. Bazı kişiler herkesin Kur’an-ı Kerim’i kendisinin okuyarak anlayabileceğini savunmaktadır. Ancak karşıt görüş Kur’an-ı Kerim’i çok iyi anlamak için Kur’an ve sünnetleri çok iyi şekilde öğrenilmesi gerektiğini savunur. Bu şekilde müctehid olan kişiler tarafından Kur’anın yorumlanmasının daha doğru olduğu söylenir.