Hisse Senedi Nedir Aracı Kurumlar Nedir Ve Borsa Yatırım Riskleri Nelerdir

Gelişen dünyada insanların kazançlarının bir kısmı ile yatırım yapmak istemektedirler. Amaç bazen emeklilik zamanı ekstra biraz daha para sağlamak, bazen kısa vade de ekstra gelir yaratarak borç yükünü azaltmak olsa da temel amaç belli bir miktar yatırım ile kazanç sağlamaktır. Dünyada ve ülkemizde birçok kişi borsa da yatırım yaparak para kazanmaya çalışmaktadır. Borsa denildiğinde akla ilk gelen hisse senetleri olmaktadır.

Hisse Senedi Nedir

Hisse senedi sözlük anlamı ile bir şirketin sermayesinden bir paydır.  Örnek ile açıklamak gerekirse şirketin 1.000.000 TL sermayesi var ve 10.000.000 pay ile borsaya açılmışsa burada 10.000.000 payın her biri bir hisse senedidir. Hisse senetlerinin tamamı borsa da işlem görmektedir. Buna rağmen bir kişi gidip borsadan bana A şirketinden B tane hisse senedi verin diyemez. Bunun için aracı kurumları kullanması gerekmektedir.

Aracı Kurumlar Nedir

Aracı kurumlar, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilmiş kurumlardır. Bu aracı kurumlar ile anlaşılarak borsadan hisse senedi alım satım işlemi yapılabilmektedir. Aracı kurumun muhakkak SPK tarafından yetki belgesi ve Borsa Yetki Belgesi almış olmasına dikkat edin. Karışık gibi görünse işlemler oldukça basit. Aracı kurumlar arasında çalıştığınız bankalarda mevcut.

Örnek Aracı Kurum

Örneğin, İş Bankası borsa işlemleri için İş Yatırım kullanmaktadır ve cep telefonu uygulamasından hesabınızdaki parayı yatırım hesabına atarak işlem yapabilirsiniz. Banka harici aracı kurumlara banka hesaplarına havale ya da EFT yaparak yatırım yapacağınız parayı aktararak web sitesi yada mobil uygulamalarından hisse alım satım işlemlerine başlayabilirsiniz. İster bankadan ister diğer aracı kurumlarla çalışın hisse senedi alım satım işlemlerinde bir miktar komisyon ödemeniz gerekmektedir. Bu ödemeye kurtaj da denilmektedir. Aracı kurum ile yapacağınız çerçeve sözleşmesinde hem bu komisyon oranını hem de ekstra alacağınız hizmet varsa (anlık fiyat görme gibi) onlara dair tüm ücretler sözleşmede belirtilir. Ödeyeceğiniz komisyon yatırım yapacağınız para miktarına bağlı olarak değişmektedir. Hisse senedi alım satımlarında bankalar genelde binde 4 komisyon alırken banka dışı aracı kurumlar on binde 5 oranına kadar düşmektedir.

Hisse senedi almak için temel borsa bilgilerine sahip olmanızı öneririz. Aksi takdirde yaptığınız işlem hüsran ile sonuçlanabilir. Borsa İstanbul’da alınan tedbirler sonrasında bir günde bir hisse senedi en fazla %19,99 değer kazabilir ve kaybedilir. Küçük yatırımcıları korumak için çıkarılan bu karar paranızın sıfırlanma riskini ortadan kaldırmaktadır. Buna rağmen teknik ve temel analiz konularına göre hisse almanızı tavsiye ederiz.

Borsa Yatırım Riskleri Nelerdir?

Herkes yatırımlarının bir kısmını borsada değerlendirmek ve kazanmak ister. Bu istek çoğu zaman hüsran ile sonuçlanmaktadır. Buradaki en önemli eksiklik borsayı kulaktan dolma bilgiler ile öğrenip yatırım risklerini göz ardı edilmesidir. Borsada başlıca yatırım riskleri ise;

Faiz Oranı Riski  Nedir

Piyasalarda gelecek dönemlerde beklenen olası faiz oranının yükselme ihtimali hisse fiyatlarını olumsuz etkileyerek düşmesine sebep olacaktır. Bu sebeple dönemsel olarak ekonomik verilerin takibi önemlidir.

Enflasyon Riski Nedir

Enflasyon ekonomistler arasında tartışmalı konulardan biridir. Pazarın her ne kadar satın alma gücünün azalmasına sebep olsa da enflasyon sebebi ile cirosunu artıran, karlılığı yükselen şirketlerin olması yükselişe yol açtığı gibi cirosu ve karlılığı düşen hisselerde olmaktadır. Bir kısım ekonomistlerin görüşlerine göre hisse senetleri enflasyona karşı en dirençli yatırımdır. Fakat önemli detay yatırım yaptığınız hisse senetlerinin enflasyon karşısında nasıl etkilendiğinin analizinin yapılması gerekmektedir.

Piyasa Riski Nedir

Hisse senetlerinde piyasalar ekonomik etkenler haricinde psikolojik sebeplerle de düşüş yaşamaktadır. Ülke gündeminde veya dünyada birdenbire aniden çıkan bir gelişme siyasi olay piyasalarda düşüşü tetikleyebilmektedir.

Finansal Risk Nedir

Yatırım yapılan şirketin borçlarını finanse edememe riskidir. Olağan dışı bir durumdan ötürü yada öngörülmeyen bir borç yükü gelmesi karlılık durumunu doğrudan olumsuz etkilemesinden ötürü şirketin yerine getirmesi gereken mali zorunluluklarını yerine getirememesine dair risk çoğu zaman yatırımcıları zor duruma sokmaktadır. Denetleme sonucu kesilen ağır vergi cezası yada mahkeme sonucunda ödenmek zorunda kalınan astronomik cezalar / tazminatlar bu kapsamda örnek verilebilir.

İş Riski Nedir

Buna verilebilecek en büyük örnek grevdir. Yatırım yapılan şirketin gelirlerini, faaliyetlerini doğrudan olumsuz yönde etki edebilecek durumlara iş riski denilir. Grevler, rekabet koşullarının aleyhte değişmesi, hammadde temin etmede yaşanabilecek sorunlar yada üretilen ürünlerin sevk edilememesi gibi durumlar hisse senetlerini doğrudan olumsuz etkilemektedir.

Yönetim Riski Nedir

Firmaların satışları ve karlılıkların düşmesi ya da yükselmesi tamamen yönetim kadroları ile alakalıdır. Satış ya da karlılıkta aşırı düşüşler yönetimin kötü olduğunu gösterdiğinden ötürü ani yönetim değişikliklerine gidilmesi mümkündür.

Son olarak

Bütün bu bilgiler ışığında yatırımcıların borsada hisse senedi alım satım yapmadan önce spekülatif amaçlı tüyolardan korunmalı, yatırım risklerine hazırlıksız yakalanmamak için araştırma yapmalı, temel ve teknik analizlere dair giriş düzeyinde bir bilgi edinip uygulayarak olası zararlara engel olabilirler.