Gayri Safi Milli Hasıla Nedir Nasıl Hesaplanır

Gayri Safi Milli Hasıla Nedir 

Gayri Safi Milli Hasıla bir ülke içerisinde ikamet eden tüm vatandaşların yıl içerisinde kendi hayatlarını idame ettirebilmek adına ürettikleri mal ve hizmetlerin tamamının belirli bir para birimi ile karşılaştırılmasına verilen isimdir. Genellikle GSMH kısaltması ile bilinmekte olan bu terim ülke vatandaşlarını birbirinden ayırmaya yarayan bir değerdir. Yurt dışındaki ülkelerde ikamet ederek, üretim ve hizmet gerçekleştiren kişilerin gelirlerinden ülkemizde yer alan vatandaşlarının gelirlerinin toplamının ayrılmasını ifade eder başka bir deyişle. Oldukça eski bir kökene dayanmakta olan bu uygulama her geçen gün gelişme gösteren ithalat, ihracat gibi alanların hızına çoğu zaman yetişememektedir.

Gayri Safi Milli Hasıla

Üretim olanaklarının son derece çeşitlenmesi, artık alım satım işlemlerinin yurt dışı kaynaklı yapılıyor olması gibi nedenler yıllık bazda yapılan gayri safi milli hasıla hesabının çoğu zaman net rakamı ortaya çıkarmamasına neden olmuştur.

Gayri Safi Milli Hasıla Ölçütleri

Ekonomi alanında oldukça değerli bir ölçüt olarak bilinmekte olan bu değer belirli dönemleri kapsamaktadır. İlgili dönemler ekonomistler tarafından belirlenerek o dönemde üretilmiş olan tüm ürün ve hizmetler üzerinden hesaplanmakta olan bir değerdir. İlgili hesaplamalar yapılırken Gayri safi milli hasıla ölçütüne girecek olan ürün yada hizmetlerin nihai amaçla yapılıp yapılmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Örneğin bir biber üreticisi eğer ürettiği biberi bir salça firmasına satacak ise bu ürün için hesaplanacak bir bedel söz konusu değildir ancak sofrada yemek adına biber satılıyor ise bu nihai mal özelliği taşımakta ve hesaplanacak olan ürün kategorisine girmektedir.

GSMH alanında hesaplamanın yapılabilmesi adına katma değer vergisi olarak bilinen üretilen ve satışa sunulan her ürün ve hizmetin bedelinin üzerine eklenmekte olan ek ücretin de var olması gerekmektedir.  Ayrıca üretim yapılan cari dönem göstergesinin de net olarak hesaplama sırasında biliniyor olması gerekmektedir.

Gayri Safi Milli Hasıla Hesaplama Yöntemi

İlgili ekonomik ölçüt hesaplanırken dikkat edilmesi gereken temel kurallar bulunmaktadır. Öncelikle hesaplanmasına yarayan temel ölçütlerin eksiksiz olarak tamamlanmış olması, sonrasında üretilen ürün ve hizmet miktarının ayrıştırılmış olması gerekmektedir. Genellikle gayri safi milli hasılanın bir ana dalı olarak bilinen GSYH kısaltması ile anılan Gayri Safi Yurt içi Hasıla rakamının net olarak bilinmesi hesaplama sırasında gereken oldukça önemli bire faktördür. Bu faktör adından da anlaşılacağı gibi yalnızca yurt içinde üretimi gerçekleştirilmiş olan ürün ya da hizmetlere verilmiş olan tüm değerleri içermektedir. Gayri safi milli hasıladan tek farkı sadece ülke bazlı olmamasıdır. İlgili ekonomik değer hesaplanırken öncelikle yurt içinde üretilen nihai mal ve hizmetlerin toplamı alınarak bu toplam rakam dış faktörlere ait tüm gelirleri gösterir rakam ile toplanır ve sonrasında ülkeye ait yıllık gayri safi milli hasıla değeri ortaya çıkmış olmaktadır. Bu hesaplama yöntemi oldukça uzun yıllardır böyle süre gelmektedir. Fark eden tek alan önceden manuel olarak elle yapılan bu toplam ve hesaplama artık günümüzde teknolojinin ilerlemesi ile birlikte yerini excel formatında her türlü dokümanın yer aldığı bilgisayarlara bırakmıştır.

Türkiye’de Gayri Safi Milli Hasıla

Ülkemizde genellikle her yıl hesaplanmakta olan bu gayri safi milli hasıla değeri ülke ekonomisi hakkında bilgiler vermektedir. Genellikle her yıl bir önceki yılın değerine göre yükselme gösteren bu değerin en yüksek olarak görüldüğü yılın 2014-205-15 yılları arasında olduğu görülmektedir. Diğer ülkelerin yıllık değerleri ile karşılaştırıldığında ülkemizin içerisinde var olduğu kötü ekonomik koşullar oldukça net bir şekilde gözler önüne serilmektedir. Yıllar geçtikçe daha çok geriye düştüğümüz bu ortalama değerin yükselişe geçmesi için ülkemizde yapılan üretim ve hizmetlerin yurt içi kaynaklı olarak artış göstermesi gerekmektedir. Bu da ancak belirli bir zaman içerisinde elde edilecek bir olanaktır. Bu nedenle ülke ekonomimiz üzerinde hesaplama yaparken tüm üretim kaynaklarının değerlendirilmesine özen gösterilmelidir. Ekonomi grafiklerine göz attığımızda yıllar geçtikçe düzelme kaydedeceğimiz gösterilmektedir.