Bakteri nedir? Hastalık yapar mı? Tedavi de kullanılır mı?
Günümüz koşullarına bakıldığında teknolojinin bir alt dalı olan biyoteknoloji çok fazla ilerlemiş durumdadır. Biyoteknolojinin bu denli ilerlemesi bakteri dediğimiz canlılarla gerçekleşmektedir. Şimdi sizlere bilginler.net olarak Sağlık & Yaşam bölümümüzde kısaca bakteri tanımı, özellikleri, çeşitleri yarar ve zararları hakkında bilgi vereceğiz.
Bakteri; genel bir tanımla tek hücreli olan mikroskobik bir canlıdır. Mikrobiyolojinin içeresinde bulunan protista aleminin çoğunu kapsayan domaine BACTERİA (Bakteriler)dır. Domain içerisinde yaklaşık olarak en az 40 adet şube bulunmaktadır. Ancak her geçen gün teknolojinin ilerlemesi ile bu sayılar artmaktadır.
Bakterilerin genel özelliklerine baktığımızda bakterilerin hepsinde hücre zarı, ribozom, sitoplazma, DNA bulunmaktadır. Bakterilerin bir kısmı oksijenli solunum yaparken bir kısmı oksijensiz solunum yapmaktadır. Bazı bakteriler güneş ışığını kullanarak solunum yaparken bazıları kimyasal enerjiden faydalanmaktadır. Bunun dışında bazı bakterilerde endospor (dayanıksız şartlarda bakterilerin kendini kötü şartlardan koruması için oluşturduğu durum ), kamçı (bazı bakterilerde hareket etmeyi besin yakalamayı sağlayan yapı), kapsül, Rna (nükleik asit), hücre duvarı, Lipoprotein, Tilekoik asit gibi yapılar bulunmaktadır. Her bakterinin farklı farklı özellikleri bulunmaktadır.
İçerik
En genel olarak Şekillerine göre Bakteri çeşitleri;
1.Coccus(yuvarlak ) şeklinde
2.Sspirillum (spiral) Şeklinde
3.Bacillus(çubuk ) Şeklinde
Peki, Bakteriler hastalık yaparlar mı?
Bakteriler gözle görülemeyecek kadar küçük mikroskobik canlılar olduğu için bulunduğumuz ortamda var olup olmadıklarını göremeyiz. Bunun için yanımızda mikroskop taşımamız gerekmektedir. Ancak bakteriler her zaman her ortamda genelde bulunmaktadır. Bundan dolayı otobüsten inerken eve gelirken herhangi bir şey ile temas ettikten sonra, insanlarla temas ettikten sonra vb. durumlarda mutlaka ellerimizi yıkamamız gerekmektedir. Çünkü bakteriler bulaşıcıdır ve hastalık yapıcıdır Örneğin Frengi, Lyme, Tüberküloz vb. hastalıklar. Hastalık yapan bakterilere örnek verecek olursak; Salmonella, Rickettsia, Neisseria E. Coli vb bakterileri özetleyebiliriz. Bu bakterilerin bazıları fekal bazıları nonfekal bakterilerdir. Yani topraktan veya dışkıdan bulaşan bakterilerdir. Bunun yanında bazı bakteriler doğaya katkı sağlamakta ve ekolojik döngüde rol almaktadır. Örneğin azotobacter grubunda yer alan azotun tutulmasını ve dönüşümünü yapan bakteriler azotun ayrıştırılmasını sağlayarak ekolojik döngüye fayda sağlamaktadır. Bunun yanında saprofit dediğimiz çürükçül bakteriler leş ile beslenerek hayvan leşlerinin ortadan kaldırılarak doğaya katkı sağlamaktadır. Diğer bir örnek verecek olursak günümüzde herkes yoğurt tüketmektedir işte bakterilerden Lactobacillus sp.türü sütten yoğurt yapımında kullanılmaktadır.
Bakteriler tedavi amaçlı kullanılabilir mi?
Bakterilerin diğer ve en önemli faydasına baktığımızda tıp alanında kullanılmasıdır. Öncelikle bunun nedeni Bakteriler çok hızlı bölünürler ve bakteriler çok fazla sayıda ürerler. Bundan dolayı tıp alanında kullanılması daha hızlı sonuç alınmasını ve yeni keşifler için ortam hazırlamıştır. Örneğin Antibiyotik kullanmayan yoktur. Antibiyotiklerden biri olan Penicilin; Penicilium sp. türlerinden elde edilmektedir. Kısacası; bakterilerin hastalık yapan hatta öldürücü türleri bulunurken yarar sağlayan türleri de mevcuttur.
Bakteriler gözle görülemeyecek kadar çok küçük canlılardır. Her birinde genel özellikler bulunurken bazılarında kendilerine özgü has özellikler mevcuttur. Bazı bakteriler yarar sağlarken bazıları ise yarar sağlamamaktadır. Sonsöz; bilginler.net olarak bakterilerin kullanım alanlarını sayacak olursak; peynir, sirke, ilaç yapımı, yoğurt, bira, ekmek vb. alanlarda kullanılmaktadır.